حفاری چاه دستی در سراسر کشور

قدیمی ترین و سنتی ترین روش کندن چاه آب ، حفر چاه آب دستی می باشد. چاه دستی به آن دسته از چاه هایی اطلاق می گردد که برای حفر آن از نیروی انسانی و تجهیزات سنتی همچون بیل ، چرخ چاه ، کلنگ ، دلو و … استفاده می شود (مطابق با آیین نامه و مقررات حفاظتی حفر چاه های دستی).

اگر چه از این روش بیشتر برای حفر چاه فاضلاب استفاده می گردد، اما حفر چاه آب دستی نیز در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه رایج می باشد. بدین منظور عملیات حفر با استفاده از وسایل سنتی و تا چند متر زیر عمق برخورد به سطح آب زیر زمینی ادامه می یابد. در حفر چاه آب دستی پس از کندن چاه و برداشتن خاک ، دیواره های چاه آب را با استفاده از آجر ، بتن ، لوله جداری و … می پوشانند تا خاک دیواره چاه به درون آب نشست نکند.

دستگاه حفاری چاه آب دستی

تجهیزات حفر چاه آب دستی به شرح زیر می باشند:

چرخ چاه: وسیله ای است که به منظور انتقال مواد از عمق چاه به بیرون و بالعکس مورد استفاده قرار می گیرد و بر روی دهانه چاه نصب می گردد.

دلو: وسیله ای است که معمولا از لاستیک منجید دار ، برزنت و یا مواد مشابه به شکل کیسه ساخته شده و در انتقال مواد مورد استفاده قرار می گیرد.

کلنگ: از این وسیله برای کندن زمین استفاده می گردد.

سایر تجهیزات و دستگاه حفاری چاه آب دستی شامل دمنده هوا ، کابل انتقال برق روشنایی ، فرغون ، کمربند ایمنی برای رفتن مقنی به درون چاه و … می باشد.

نکات اجرایی عملیات حفر چاه آب دستی

پیش از آغاز حفر چاه آب دستی باید بررسی های لازم در مورد وجود قنات های قدیمی ، فاضلاب و پی ها ، جنس خاک ، لایه های زیر زمینی ، تاسیساتی همچون آب ، برق ، گاز ، تلفن و … به عمل آید.
در شروع عملیات حفر چاه آب دستی وجود حداقل دو نفر و با افزایش عمق چاه کنده شده تا ۵ متر وجود حداقل سه نفر برای ادامه عملیات الزامی است. با شروع حفر انباره یک نفر کمک کلنگ دار اضافه می گردد.
به منظور حفظ ایمنی کارگران از نظر ریزش اطراف چاه و یا سقوط از کنار دهانه ، در محل ایستادن کارگران تخته و یا الوارهای زیرپایی با مقاومت و پهنای کافی گذاشته شود.
جهت جلوگیری از سقوط خاک و سنگ به داخل چاه دور دهانه باید آستانه ای به ارتفاع حداقل ۱۵ سانتی متر با مصالح مقاوم تعبیه گردد.
به محض رسیدن چاه به عمقی که خاک واجد استحکام لازم باشد عملیات طوقه چینی باید شروع گردد. در زمین هایی که خاک دستی ریخته شده باشد عملیات طوقه چینی بعد از برداشتن خاک دستی انجام می شود.
چنانچه در عمق معینی از چاه احتمال داده شود که به علت کمبود اکسیژن عوارضی برای مقنی ایجاد خواهد شد قبلا باید نسبت به تهیه وسایل هوادهی به داخل چاه اقدام نمود.